Pierwsza pomoc przedmedyczna

Zdrowie jest najpierwszym darem, uroda drugim a bogactwo trzecim” -        Platon

Pierwsza pomoc przedmedyczna  

Job Safety Ośrodek Szkoleniowy dysponuje niezbędnym sprzętem w postaci: wysokiej klasy projektorów wraz z nagłośnieniem, laptopów, fantomów dorosłych umożliwiających zaobserwowanie rezultatu reanimacji poprzez wizualizację krążenia krwi podczas wykonywania RKO , fantomów noworodków, fantomów niemowlęcych, fantomów do ćwiczenia resuscytacji i zadławień, środkami opatrunkowymi, kamizelkami do ćwiczenia zadławień, urządzeniami AED, worków samorozprężąlnych typu Ambu, rurek krtaniowych, rurek ustno-gardłowych, pompki do usuwania jadu i kleszczy, kołnierzy ortopedycznych, szyn Kramera, zestawów szyn unieruchamiających typu Split, staz, noszy, alkogogli, gaśnic i innych elementów stosowanych podczas szkoleń.

Aspekty prawne

Obowiązujące prawo w Polsce nakłada obowiązek udzielania pierwszej pomocy, a za nieudzielenie pomocy grozi odpowiedzialność karna: 

Art. 162 kodeksu karnego § 1. stanowi-  Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażania siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu – podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których możliwa jest natychmiastowa pomoc ze strony osoby bardziej do tego powołanej.

Zgodnie z ustawą o Państwowym Ratownictwieosoba udzielająca pierwszej pomocy, kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz podejmująca medyczne czynności ratunkowe korzysta z ochrony dla funkcjonariuszy publicznych. Jednym słowem osoba udzielająca pierwszą pomoc jest chroniona prawem, a osoba, która mogłaby udzielić tą pomoc innej osobie będącej w stanie zagrożenia życia lub zdrowia, a nie czyniąca tego łamie Polskie prawo. Pamiętaj, że Twoim obowiązkiem jest udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu i niedopuszczenie do pogorszenia się jego stanu zdrowia do czasu przybycia profesjonalnych służb ratunkowych.
Możesz odpowiadać karnie, jeżeli zaniechasz pomocy lub świadomie działasz na szkodę ofiary wypadku. Nie będziesz jednak odpowiedzialny za ewentualne powikłania związane z udzielaniem pomocy. Jeżeli podjęcie działań ratowniczych nie zagraża Tobie ani żadnej z osób w Twoim otoczeniu, a mimo to nie udzielisz pomocy osobom, które są narażone na: bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkie uszkodzenie ciała, ciężki rozstrój zdrowia, grozi Ci nawet do 3 lat pozbawienia wolności. 

Obowiązek udzielenia pomocy - warunkiem powstania obowiązku udzielenia pomocy jest zaistnienie wypadku, np. urazu, czy nagłego pogorszenia stanu zdrowia. Nie ma znaczenia, czy osoba poszkodowana jest sama winna swojemu położeniu (np. próba samobójcza, zaniedbanie lub lekkomyślność).

 Zawartość zakładowej apteczki pierwszej pomocy

Za zawartość zakładowej apteczki pierwszej pomocy jest odpowiedzialny pracodawca. Pracodawca powinien skonsultować ilość, usytuowanie i wyposażenie punktów pierwszej pomocy i apteczek z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając przy tym rodzaje i nasilenia występujących zagrożeń. Należy pamiętać, iż wyposażenie apteczki powinno służyć w celach udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej, a nie prowadzenia leczenia. 

 Proponowana zawartość apteczki -  apteczka pierwszej pomocy powinna zawierać tylko środki opatrunkowe i sprzęt ratunkowy. Apteczka nie powinna zawierać waty, leków i środków dezynfekcyjnych. 

Poniżej przykładowa zawartość apteczki:

  • 3 kpl. Kompres 10 x 10 cm (2 szt.) sterylny
  • 2 szt. Opaska elastyczna 4m x 6cm
  • 3 szt. Opaska elastyczna 4m x 8cm
  • 1 kpl. Plaster 10 x 6 cm (8szt.)
  • 1 szt. Plaster 5m x 2,5 cm
  • 3 szt. Opatrunek indywidualny M sterylny
  • 1 szt. Opatrunek indywidualny G sterylny
  • 2 szt. Chusta opatrunkowa 40 x 60 sterylna
  • 1 szt. Chusta opatrunkowa 60 x 80 sterylna
  • 2 szt. Chusta trójkątna
  • 1 szt. Koc ratunkowy
  • 1 szt. Nożyczki 14,5 cm
  • 4 szt. Rękawice winylowe
  • 2 szt. Chusteczka alkoholowa
  • 1 szt. Ustnik do sztucznego oddychania
  • ·1 szt. Instrukcja udzielania pierwszej pomocy
Opakowanie apteczki pierwszej pomocy:

 apteczka powinna być wygodna w obsłudze, odporna na działanie czynników mechanicznych w formie sztywnej torby nylonowej, walizki metalowej lub z tworzywa. Użytkownik apteczki powinien mieć możliwość szybkiego jej dostarczenia na miejsce wypadku.

 Rozmieszczenie apteczek:

Ilość, usytuowanie i wyposażenie apteczek, powinny być ustalone w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń. Potwierdzeniem konsultacji powinna być pieczęć i podpis lekarza medycyny pracy na planie sytuacyjnym lub kopii planu budynku z naniesionymi punktami usytuowania apteczek oraz na liście z wykazem wyposażenia apteczek. Ww. dokumenty powinny być przechowywane przez pracodawcę.

  • Oznakowanie apteczek:

Punkty pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane zgodnie z PN i łatwo dostępne.

  • Przy apteczkach w widocznych miejscach powinny być wywieszone:

 - wykaz pracowników wyznaczonych do obsługi apteczki i udzielania pierwszej pomocy zawierający imię i nazwisko, miejsce pracy, numer telefonu.

- wykaz telefonów alarmowych (pogotowie ratunkowe, policja, straż pożarna).

- wykaz wyposażenia apteczki pierwszej pomocy.

 - instrukcja udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku, w przejrzystej formie przekazu, zawierające min. zdjęcia, rysunki, szkice, itp.

  •  Osoby uprawnione do udzielania pierwszej pomocy:
Obsługa punktów i apteczek na każdej zmianie powinna być powierzona wyznaczonym pracownikom, przeszkolonym w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Szkolenie wyznaczonych pracowników do udzielania pierwszej pomocy powinna przeprowadzić uprawniona placówka (np. ratownictwa medycznego, PCK, ośrodki szkoleniowe) prowadząca szkolenie wg. wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji.


  • Kurs powinien zapewnić uczestnikom praktyczne nabycie umiejętności udzielenia pomocy przedlekarskiej. Czas trwania kursu (teoria i praktyka) waha się od 4 do 16 godzin lekcyjnych. 
  • Program kursu powinien obejmować zagadnienia:

- ocena stanu poszkodowanego,

- postępowanie z poszkodowanym nieprzytomnym,

- postępowanie w przypadku braku oddechu i krążenia,

- postępowanie w przypadku urazów,

- postępowanie w przypadku nagłych stanów,

- ewakuacja poszkodowanego.

Kurs powinien zostać zakończony wydaniem zaświadczenia. Zaleca się cykliczne szkolenia przypominające, co 5 lat.

  • Rekomendowane rozwiązanie:

- Zapewnienie na każdej zmianie 2-5 pracowników (w zależności od zatrudnienia) w oddziale posiadających praktyczną umiejętność udzielania pierwszej pomocy, popartą zaświadczeniem odbytego kursu.

- Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. W szczególności pracodawca powinien zapewnić apteczki w poszczególnych wydziałach zakładu pracy.

 Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity Dz.U. 1998.21.94 z późn. zm.)

- Rozporządzenie z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. 2003.169.1650 z późn. zm.)

 Pierwsza pomoc przedmedyczna  

W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia człowieka zawsze udzielamy pierwszej pomocy. Nasze działania nie podlegają odpowiedzialności prawnej. Jeżeli nie udzielimy pierwszej pomocy możemy być ścigani przez prawo.

Przy udzielaniu pierwszej pomocy przedmedycznej nie stawiamy diagnoz /nie rozpoznajemy np. złamań, zwichnięć/, ale oceniamy sytuację i zgodnie z tą oceną postępujemy.

Nasze działania ograniczają się do zabezpieczenia poszkodowanego przed przybyciem służb medycznych lub na czas transportu do placówki służby zdrowia.

  • Główne zasady postępowania:

  1. Utrzymać czynności życiowe
  2. Zabezpieczyć krwawienia
  3. Zabezpieczyć urazy kończyn i kręgosłupa
  4. Ograniczyć stopień poparzeń

Pierwsza pomoc psychologiczna  

Udzielając pierwszej pomocy osobie poszkodowanej należy pamiętać również o aspekcie psychologicznym. Wszelkie czynności ratujące powinny byc powiązane z udzieleniem pomocy psychologicznej mającej na celu zmniejszenie subiektywnego dyskomfortu ofiary wypadku i zapewnienia mu poczucia bezpieczeństwa.

  •  Podstawowe zasady działania:

  1. Rozejrzyj się w sytuacji. Zachowaj spokój i opanowanie. Pamiętaj o zapewnieniu sobie bezpieczeństwa. Pomyśl od czego zaczniesz.
  2.  Podejdź do poszkodowanego. Powiedz kim jesteś i co się wydarzyło. Powiedz mu, że będziesz z nim do czasu przyjazdu pogotowia.
  3.  Zasłoń poszkodowanego przed widzami, spokojnie i stanowczo poproś ich, aby nie przeszkadzali, albo daj im jakieś zadanie. Nie twórz zbiegowiska.

  4. Przyjmij pozycję na tej samej wysokości co poszkodowany - uklęknij lub kucnij przy nim. Delikatnie połóż swoją rękę na ramieniu lub na głowie, co podziała uspokajająco. Okryj go np. kocem.

  5. Przeprowadź czynności ratujące płynnie i sprawnie. Informuj poszkodowanego o podejmowanych czynnościach i efektach z tym związanych.

  6.  Mów spokojnym tonem i cierpliwie go wysłuchaj. Nie krytykuj, nie wypowiadaj pesymistycznych opinii. Zapytaj czy kogoś powiadomić o wypadku.

  7. Jeśli musisz opuścić poszkodowanego poinformuj go o tym. Poproś kogoś, aby przy nim pozostał.

  8. W przypadku, gdy poszkodowanym jest dziecko, potraktuj je bardziej emocjonalnie. Najważniejszy jest kontakt cielesny. Jeśli jest to możliwe daj mu maskotkę i zapewnij obecność rodziców lub kogoś bliskiego.

Narkomani, osoby pijane, bezdomni mogą być negatywnie nastawieni do ratujących. Wtedy udzielanie pierwszej pomocy ogranicza się tylko do technicznych czynności ratujących.

Organizujemy szkolenia BHP, HACCP, pierwsza pomoc, ppoż na terenie całego kraju.